Viêm gan B là một trong những căn bệnh mãn tính đe dọa đến sức khỏe của mọi người và khá phổ biến hiện nay. Nếu để tình bạn bệnh ở giai đoạn mãn tính và kéo dài thì có thể dẫn đến những vấn đề nguy hiểm về sức khỏe như xơ gan, suy gan, ung thư gan. Hiện nay Việt Nam đang là một trong số các quốc gia có tỷ lệ nhiễm viêm gan B cao, số người mắc phải khoảng 10 triệu theo như thống kê của cục Y tế dự phòng. Hãy cùng Tinnews24h tìm hiểu bệnh viêm gan B, cũng như nguyên nhân và cách chữa trị để chủ động bảo vệ bản thân nhé!
Bệnh viêm gan B là gì?
Chắc có lẽ, còn khá nhiều người còn mơ hồ về bệnh viêm gan B, bệnh này còn có tên gọi viêm gan siêu vi B là một bệnh lý về truyền nhiễm do virus viêm gan B (HBV) gây ra. Viêm gan B cần được phát hiện và điều trị kịp thời, vì nếu trở nặng thành mãn tính thì có thể gây nhiễm trùng gan thậm chí là ung thư gan, rất nguy hiểm.
Theo như nghiên cứu, viêm gan B sẽ được chia làm 2 dạng, bao gồm: Viêm gan B cấp tính và viêm gan B mãn tính.
Đối với viêm gan B cấp tính
Loại viêm gan B cấp tính này thông thường sẽ phát sinh trong khoảng 6 tháng đầu kể từ khi người bệnh nhiễm virus. Đây được gọi là giai đoạn đầu của quá trình nhiễm viêm gan B từ người bệnh.
Có khoảng 90% người nhiễm virus viêm gan B cấp tính sẽ tự khỏi hoàn toàn và 10% người mắc còn lại sẽ tiến triển thành viêm gan B mãn tính và gây hại cho gan. Tuy nhiên, vấn đề bị nhiễm viêm gan B cấp tính có trở thành mãn tính hay không còn phụ thuộc rất nhiều vào độ tuổi của người bị bệnh.
Viêm gan B mãn tính
Trường hợp bị viêm gan B mãn tính là khi người bệnh nhiễm virus của bệnh trên 6 tháng tính từ lúc nhiễm. Nếu bị mãn tính thì đây là giai đoạn nặng và nguy hiểm của bệnh. Bởi vì chúng có thể dẫn theo nhiều biến chứng khó lường. Viêm gan B mãn tính thường sẽ có 2 dạng như sau:
- Nhiễm viêm gan B thể không hoạt động: Cũng tương tự như trường hợp nhiễm viêm gan B thể người lành mang mầm. Khi mắc phải nhiễm viêm gan B thể không hoạt động thì virus sẽ ở thể ngủ yên và không hoạt động. Do đó, người mắc bệnh bắt buộc sẽ chung sống hòa bình với chúng. Cụ thể là người bệnh vẫn phải sinh hoạt, học tập, lao động bình thường,…
- Với nhiễm viêm gan B mãn thể hoạt động (hay gọi là viêm gan siêu vi B mãn): Khác với viêm gan B thể không hoạt động thì virus của thể hoạt động sẽ không ngừng sinh sôi, nảy nở. Từ đó, chúng sẽ gây tổn hại lớn đến gan như: Xơ gan, suy gan, ung thư gan.
Triệu chứng của bệnh viêm gan B
Mỗi người bệnh sẽ có những triệu chứ cụ thể riêng tùy thuộc vào tình trạng của virus viêm gan B đang ở thể hoạt động hoặc ngủ yên. Ở mỗi loại người bị nhiễm sẽ có triệu chứng hoặc không hề có biểu hiện gì nếu như không thực hiện phương pháp xét nghiệm.
Triệu chứng viêm gan B mãn tính
Với những người bệnh bị nhiễm virus viêm gan B mãn tính thể hoạt động thì có thể sẽ xuất hiện một số triệu chứng như sau đây:
- Người nổi ban
- Đau khớp, nhức mỏi, mệt mỏi
- Xuất hiện dấu hiệu vàng da
- Phân sẽ có màu xanh xám
- Nước tiểu trở nên đậm màu
- Toàn thân ngứa ngáy, khó chịu
- Dấu hiệu chán ăn và buồn nôn
- Có thể sốt nhẹ
- Triệu chứng đau bụng
- Mạch máu bắt đầu nổi lên trên da như màng nhện (còn gọi là dấu sao mạch)
Biểu hiện lâm sàng của bệnh thông thường sẽ là gan to, lòng bàn tay son, dấu sao mạch “spider nevi”. Nếu để bệnh mãn tính lâu ngày thì rất dễ dẫn đến biến chứng xơ gan. Cũng như, người bệnh nhân có thể bị báng bụng, vàng da, xuất huyết tĩnh mạch thực quản và dạ dày.
Triệu chứng viêm gan B cấp tính
Đa phần những người bệnh mắc phải viêm gan cấp tính sẽ không có triệu chứng gì của bệnh. Tuy nhiên, với một số người khác viêm gan B cấp tính diễn ra và kéo dài vài tuần thì vẫn sẽ xuất hiện những triệu chứng của bệnh như mệt mỏi, chán ăn, đau bụng. Có những trường hợp nặng hơn còn thêm dấu hiệu lơ tơ mơ, buồn ngủ, gan to, hay đãng trí,…
Biểu hiện lâm sàng của viêm gan B cấp tính là: Sốt có thể thấp hoặc cao, vàng da( thường xuất hiện 1 tuần sau khi bị nhiễm và có thể kéo dài đến 1 – 3 tháng), gan và lách to bất thường. Với trường hợp thấy lòng bàn tay son hoặc có dấu sao mạch thì rất hiếm khi có ở giai đoạn này.
Nguyên nhân gây ra bệnh
Tác nhân gây nên bệnh viêm gan B chính là do virus HBV (tên là Hepatitis B Virus) gây nên. Virus này có dạng hình cầu và vỏ bao xung quanh chúng có chứa kháng nguyên bề mặt HBsAg. Mặt khác, con đường lây nhiễm của bệnh này cũng sẽ tương tự như HIV nhưng khả năng lây nhiễm cao hơn gấp 100 lần.
Lây truyền từ đường máu
Virus viêm gan B có thể dễ dàng lây lan qua đường máu theo những hình thức phổ biến sau:
- Khi sử dụng chung ống bơm kim tiêm, nhất là tiêm chích ma túy.
- Nhận truyền máu hoặc các chế phẩm từ máu nếu có chứa virus thì cũng sẽ bị. Trường hợp, tái sử dụng hoặc dùng các dụng cụ y tế chưa được khử trùng theo quy chuẩn và đúng cách.
- Xăm hình, xỏ khuyên, làm móng hay thực hiện các thủ thuật y tế, thẩm mỹ nếu không đảm bảo được vệ sinh thì cũng có thể chứa virus gây bệnh.
- Sử dụng chung các vật dụng hay đồ vật cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng,… với người bị nhiễm bệnh.
Lây từ mẹ sang con
Thông thường, nếu người mẹ trong khi mang thai bị nhiễm viêm gan B thì cũng có khả năng cao em bé trong bụng sẽ bị lây nhiễm, đặc biệt là khi không có biện pháp phòng chống kịp thời.
Ngoài ra, tỷ lệ lây nhiễm bệnh sẽ tăng cao hơn theo từng giai đoạn mà thai nhi phát triển trong bụng mẹ. Cụ thể, ở giai đoạn 3 tháng đầu, tỷ lệ lây nhiễm sẽ là 1%. Trong thời kỳ 3 tháng giữa thì tỷ lệ là 10%. Nếu mẹ bị nhiễm viêm gan B ở giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ, tỷ lệ lây nhiễm sang con sẽ cao hơn là 60 – 70%. Vậy nên, khi có kế hoạch mang thai, người mẹ bị nhiễm viêm gan B nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn và đưa ra các phương pháp điều trị kịp thời.
Lây qua đường tình dục
Với những trường hợp quan hệ tình dục không an toàn thì khả năng rất cao đây chính là con đường phát tán virus viêm gan B từ người mắc bệnh sang người bình thường. Virus HBV sẽ sống trong dịch sinh dục và có thể lây lan qua các vết xước nhỏ trong lúc quan hệ tình dục không lành mạnh và an toàn. Chính vì thế, để ngăn ngừa những bệnh nguy hiểm có thể lây lan thì khi quan hệ tình dục cần đảm bảo rằng sử dụng các biện pháp phòng tránh như sử dụng bao cao su, không dùng các dụng cụ hỗ trợ kém vệ sinh,…
Cách phòng tránh bệnh viêm gan B hiệu quả
Tiêm vắc-xin viêm gan B
Có thể nói, đây là một trong số các biện pháp phòng ngừa chính trong việc phòng bệnh viêm gan B. Theo như tổ chức WHO khuyến cáo, chỉ cần tiêm liều vắc-xin viêm gan B đầu tiên ở thời điểm càng sớm càng tốt trong vòng 24 giờ đầu sau sinh. Cũng như, tiếp tục tiêm các mũi sau đó vào l lúc 2, 3 và 4 tháng là được. Việc tiêm vắc-xin viêm gan B sẽ có tác dụng tạo ra những kháng thể bảo vệ. Với trẻ sơ sinh, trẻ em và thanh niên, vắc xin có thể hiểu quả lên đến 95% trong việc phòng bệnh. Hơn nữa, hiệu quả bảo vệ cao, thời gian kéo dài ít nhất là 20 năm và có thể suốt đời nếu nồng độ kháng thể kháng virus được tạo ra sau chích ngừa lớn > 1000 IU/L.
Các biện pháp phòng ngừa khác
- Hạn chế uống bia, rượu hay những chất kích thích khác. Đồng thời, chế độ ăn uống nên lành mạnh, khoa học, ăn nhiều rau xanh, hoa quả và ít dầu mỡ. Với những người bệnh xơ gan thì giảm tối đa lượng muối trong chế độ ăn của bản thân.
- Chú ý khi sử dụng các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng có thể gây hại cho gan. Đặc biệt là các loại thuốc bắc hay thuốc nam không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
- Khi bị thương hay chảy máu thì cần sát trùng một cách cẩn thận và kỹ càng.
- Nếu quan hệ tình dụng thì sử dụng các biện pháp an toàn để bảo vệ bản thân không bị lây nhiễm bệnh.
- Tuyệt đối khôngđược sử dùng chung kim tiêm với người khác.
- Không sử dụng chung những dụng cụ hoặc chúng phải được sát trùng trước khi thực hiện xăm người, châm cứu, xỏ lỗ tai.
Phương pháp điều trị bệnh
Điều trị ngăn ngừa lây nhiễm viêm gan B sau khi phơi nhiễm
Trường hợp nghi ngờ bản thân đã tiếp xúc với virus viêm gan B và chưa chắc chắn mình đã được tiêm phòng hay chưa. Người bệnh cần nhanh chóng đến bệnh viện hoặc liên hệ với bác sĩ. Vì nếu, bạn được tiêm globulin miễn dịch trong vòng 12 giờ sau khi tiếp xúc với virus có thể giúp mình tránh mắc bệnh.
Điều trị viêm gan B mãn tính
Hầu hết người bị viêm gan B mãn tính sẽ phải điều trị lâu dài và có thể là hết đời. Việc điều trị nhằm giúp giảm các biến chứng ở gan và ngăn ngừa lây nhiễm cho người khác. Thường những phương pháp điều trị viêm gan B mãn tính sẽ bao gồm:
- Dùng thuốc ức chế sản sinh virus viêm gan B: Điều này giúp người bệnh chống lại virus và làm chậm quá trình gây hại gan với những đơn thuốc được kê từ bác sĩ.
- Tiêm thuốc interferon: Chúng sẽ kích thích hệ miễn dịch của người bệnh tiêu diệt virus và các tế bào bị virus xâm nhập. Tuy nhiên, loại thuốc này chỉ tiêm khi có chỉ định từ bác sĩ và thường kèm các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chán ăn, khó thở…
- Ghép gan: Nếu gan đã bị tổn thương nghiêm trọng thì đây là cách điều trị tốt nhất.
Điều trị viêm gan siêu vi B cấp tính
Thông thường, người lớn khi bị viêm gan B cấp sẽ có khả năng tự hồi phục và đào thải 95% virus. Do đó, người bệnh phần lớn sẽ không cần dùng đến các loại thuốc kháng vi rút, trừ trường hợp nặng và kéo dài. Nếu chỉ đơn thuần là có men gan cao thì hãy nghỉ ngơi, dùng các thuốc hỗ trợ gan theo chỉ định của bác sĩ là được.
Chế độ sinh hoạt và ăn uống để hạn chế viêm gan tiến triển
Khi bị bệnh viêm gan B, bạn nên xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh. Như thế, bệnh mới có tiến triển tốt và ngăn ngừa những biến chứng xấu về sau. Cụ thể, người bệnh nên ăn uống đủ chất, bổ sung thực phẩm giàu đạm, ăn nhiều rau xanh,…
Bên cạnh đó, khi mắc phải virus viêm gan B, bạn cần hết sức tránh những thực phẩm có hại cho gan và đường tiêu hóa. Ví dụ như nhiều dầu mỡ, thực phẩm chiên rán, thực phẩm nhiều cholesterol như nội tạng động vật, lòng đỏ trứng, tôm,…
Đồng thời, bạn cũng không nên ăn thức quá nhiều đường, quá mặn, quá cay hoặc chưa được nấu chín. Điều quan trọng nhất cần chú ý là người bệnh tuyệt đối kiêng rượu bia, chất kích thích vì chúng là những nguyên nhân gây hại trực tiếp cho gan. Ngoài chế độ ăn, người bệnh cũng nên thực hiện một số số lưu ý khác như:
- Chủ động tiêm phòng viêm gan A và thực hiện xét nghiệm viêm gan C.
- Cần giữ cân nặng của bản thân ở mức phù hợp.
- Vận động thể dục nhẹ nhàng và thường xuyên.
- Giữ cho tinh thần luôn thoải mái và tránh stress liên tục.
- Sử dụng bất kỳ loại thuốc nào cũng nên hỏi qua ý kiến của bác sĩ.
Các câu hỏi thường gặp
Bệnh viêm gan B có nguy hiểm không?
Đây là căn bệnh khá nguy hiểm và có khả năng lây nhiễm rất cao. Chúng dễ dàng lây lan qua các đường như:
- Từ mẹ sang con trong khi sinh bé.
- Dùng chung kim tiêm với những người mắc bệnh viêm gan B.
- Quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn để tránh lấy nhiễm như bao cao su.
- Xăm trổ, xỏ lỗ tai,… dùng các thiết bị không được tiệt trùng đúng cách.
- Dùng các đồ vật như bàn chải, dao cạo râu,… bị nhiễm máu người bệnh.
- Các tiếp xúc trực tiếp giữa cơ thể và máu khác.
Tuy có những trường hợp, bệnh sẽ không có bất kỳ dấu hiệu nào là mắc phải. Hoặc có một số người đã nhiễm bệnh nhưng chỉ sau 2 – 3 tháng mới bắt đầu có những dấu hiệu. Đồng thời, chúng khá khó để nhận biết hoặc thường bị lầm lẫn với các bệnh khác như:
- Mệt mỏi, đau nhức và sốt nhẹ giống như bệnh cúm thông thường;
- Chán ăn thì có lẽ ai cũng sẽ bị đôi lần.
- Tiêu chảy nhưng thường sẽ không liên quan gì đến viêm gan B.
- Đau bụng là một dấu hiệu khá phổ biến ở nhiều bệnh.
- Vàng da và mắt cũng rất khó để đoán bệnh.
Cần lưu ý thêm nếu thấy các triệu chứng này cứ lặp đi lặp lại trong thời gian khá lâu thì cần phải xét nghiệm ngay. Như thế, bác sĩ mới phát hiện bệnh kịp thời và thực hiện các phương pháp điều trị.
Bệnh viêm gan B có di truyền không?
Như các bạn đã biết ở những phần trên, bệnh viêm gan B không phải là bệnh di truyền. Bởi chúng thuộc nhóm những bệnh lây truyền hay còn gọi là truyền nhiễm. Tuy vậy, vẫn có vài thế hệ trong gia đình cũng mắc phải căn bệnh này. Điều này là do khả năng lây truyền từ mẹ sang con hoặc những người cùng sống trong gia đình mắc phải bệnh mà không phòng ngừa.
Thời gian ủ bệnh bao lâu?
Thời gian ủ bệnh viêm gan B thông thường sẽ từ 6 tuần đến 6 tháng và mức trung bình hay gặp là 3 tháng. Đôi khi, nhiều người sau khi bị nhiễm virus sẽ trở thành viêm gan B cấp tính lúc đó. Khi bị như vậy, nếu họ có sức đề kháng mạnh, chức năng miễn dịch tốt và được điều trị nhanh chóng, kịp thời thì virus sẽ mau bị tiêu diệt và bệnh được chữa khỏi hoàn toàn.
Virus viêm gan B sống ngoài môi trường bao lâu?
Với virus viêm gan B thì chúng có thể tồn tại bên ngoài cơ thể ít nhất là 7 ngày. Trong khoảng thời gian này, chúng vẫn có thể có khả năng lây nhiễm và gây bệnh như bình thường.
Nhìn chung có thể thấy đây là một căn bệnh cực kỳ nguy hiểm và lây nhanh chóng. Vậy nên, khi phát hiện hoặc nghi ngờ bản thân dính virus thì đến ngay cơ sở y tế gần nhất để thăm khám, xét nghiệm và được tư vấn cách điều trị nhé! Hy vọng bài viết này của Tinnews24h đã giúp bạn hiểu rõ bệnh viêm gan B, cũng như nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh.
Xem thêm:
Đau dạ dày là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa bệnh